مجله علمی اسپیناس

سوال: سیاهچاله‌ها به دلیل چگال بودن جاذبه ی زیادی دارند و به دلیل این جاذبه نور هم نمیتواند از آن عبور کند.پس همیشه سیاه است.اما ستاره‌های نوترونی بسیار چگال تر از سیاهچاله‌ها هستند ولی آنها را میبینیم.دلیلش چیست؟

پاسخ: خیر اینطور نیست. ستاره های نوترونی نسبت به سیاهچاله ها از چگالی کمتری برخوردار هستند. درواقع در عالم هستی جسمی چگال تر از سیاهچاله وجود ندارد.

بطور کل ستاره شناسان از ۳ مبنای: واحد نجومی، سال نوری و پارسک برای محاسبه فواصل زیاد بین ستارگان و کهکشان ها استفاده می کنند، که در زیر به اختصار شرح داده شده است.

۱- واحد نجومی (AU): از این واحد معمولا در مقیاسهای منظومه شمسی استفاده می شود، همچنین برای بیان فواصل ستاره های دوتایی نزدیک بهم و سیارات فرا خورشیدی نیز از این واحد استفاده می شود. بعنوان مثال به فاصله زمین تا خورشید یک “واحد نجومی”(Astronomical unit) گفته میشود که برابر با ۱۵۰ میلیون کیلومتر است و کوچکترین واحد فواصل نجومی محسوب میشود. طبق این واحد فاصله پلوتو تا زمین ۴۰ واحد نجومی میباشد.

۲ – سال نوری (LY): “سال نوری” (Light year) یکی از یکاهای پر کاربرد در سنجش فاصله اجرام فضایی و کیهانی میباشد. سال نوری طبق تعریف برابر است با مسافتی که نور در خلاء در مدت یک سال طی می‌کند. بعنوان مثال نزدیک ترین سامانه ستاره ای به ما یعنی آلفا قنطورس حدود ۴٫۳ سال نوری با ما فاصله دارد، یعنی اگر شما با سرعت نور که ۳۰۰ هزار کیلومتر در ثانیه است، به سمت این سامانه ی ستاره ای حرکت کنید از دید ناظر ۴٫۳ سال زمینی در راه هستید.

در این تصویر فاصله خورشید تا منظومه آلفا قنطورس را مشاهده می کنید که بر حسب واحد نجومی مشخص شده است.

۳– پارسک (PC) : واحد دیگری که از سال نوری بزرگتر است “پارسک”(Parsec) نام دارد، هر پارسک برابر ۳٫۲۶ سال نوری یا ۳۱ تریلیون کیلومتر است. در واقع اگر شما از منظومه‌ی شمسی چنان دور شوید که وقتی به مدار زمین نگاه کنید، اندازه شعاع مدار آن به اندازه یک ثانیه قوسی دیده شود، شما در فاصله‌ی یک پارسکی از زمین قرار گرفته‌اید! بعنوان مثال بر حسب پارسک فاصله ستاره آلفا قنطورس با زمین ۱٫۳ پارسک است. برای فواصل دورتر از کیلو پارسک که برابر ۱۰۰۰ پارسک و یا مگاپارسک که برابر با ۱۰۰۰۰۰۰ پارسک است استفاده می شود.

منبع: بیگ بنگ

برخلاف آنچه به نظر می رسد؛ “سال نوری” واحد اندازه گیری فاصله است، نه زمان و فاصله ای است که نور در یک سال در فضا طی می کند. به طور دقیق تر، اتحادیه ی جهانی ستاره شناسی سال نوری را فاصله ای می داند که نور در ۳۶۵٫۲۵ روز طی می کند. به زبان مشابه، میتوان ۶۰ مایل را در واحد اتومبیل-ساعت ( فاصله ای که یک اتومبیل در یک ساعت و در بزرگ راه طی می کند) بیان کرد. در واقع ما در در طول روز برای بیان فاصله از معیار زمان استفاده می کنیم. به عنوان مثال، “ده دقیقه مانده تا برسم” و …

نور با سرعت ۲۹۹۷۹۲ کیلومتر بر ثانیه حرکت می کند. فاصله ی ما تا نزدیک ترین ستاره ۴٫۳ سال نوری یا ۴۰٫۷ تریلیون کیلومتر است. اولین اشارات به سال نوری به سال ۱۸۳۸ و به دانشمند آلمانی به نام فریدریش بسل بر می گردد. او فاصله ی ما تا ستاره ای به نام “ماکیان ۶۱” را اندازه گرفت و اندازه ی آن ۶۶۰ هزار برابر بزرگتر از شعاع مداری زمین بود. او به این تنیجه رسید که نور در عرض ده سال می تواند به این ستاره برسد، اما علاقه ی خاصی در به کار بردن واژه ی “سال نوری” نداشت.( به این دلیل که در آن مقطع هنوز مشخص نشده بود که سرعت نور عنصری بنیادی در طبیعت است). در سال ۱۸۵۱، این واژه برای نخستین بار در آلمان و نشریۀ نجومی Lichtjare، ظاهر شد. بعدها اخترشناسان این واژه را به کار بردند و امروزه “سال نوری” حتی در متون علمی نیز واژه ای آشنا به حساب می آید.

برای مطالعه بیشتر به ادامه مطلب مراجعه نمایید...

پژوهشگرانی که ژنوم صدها سالمند سالم را بررسی کرده‌اند، می‌گویند که یکی از رازهای طول عمر این افراد، حفاظت ژنتیکی در برابر از دست رفتن توانایی‌های مغزی است.
نتایج این تحقیق اول اردیبهشت‌ماه در نشریه‌ی «Cell» منتشر شد تا پژوهشگران سراسر جهان از جزئیات بزرگ‌ترین بررسی توالی ژنوم افرادی که زندگی طولانی و عاری از بیماری را پشت‌سر گذاشته‌اند، آگاه شوند. «اریک تپل» (Eric Topol) متخصص قلب در مؤسسه‌ی علوم اسکریپس و رهبر این پژوهش می‌گوید یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که در انجام این تحقیق وجود داشت، یافتن افراد سالمندی بود که بیش از ۸۰ سال زندگی کرده‌اند و در طول عمر طولانی خود به بیماری‌هایی مانند بیماری‌های خودایمنی، لخته‌های خون، سرطان، دیابت، جنون، بیماری‌های قلبی، از کار افتادگی کلیه‌ها یا سکته (قلبی و مغزی) دچار نشده باشند. تپل می‌گوید که دخترش به تمام خانه‌های سالمندان در سراسر کالیفرنیا مراجعه کرده تا سالمندانی را که دارای چنین شرایطی هستند یا هیچ دارویی مصرف نمی‌کنند، به شرکت در این برنامه‌ی تحقیقاتی دعوت کند. تپل همچنین با دیگر دوستان و همکارانش در سراسر ایالات‌متحده و دیگر کشورها تماس گرفت و از آنها خواست اگر افرادی با ویژگی‌های فوق می‌شناسند، به او معرفی کنند.
به گفته‌ی دکتر تپل، این افراد باهوش‌تر از آنی هستند که به پزشک مراجعه کنند یا در بیمارستان‌ها بستری شوند و به همین دلیل، نمی‌توان نشانی از آنها در اسناد و بانک‌های اطلاعاتی پزشکی یافت و همین، یافتن این افراد را به چالشی سخت تبدیل کرده است.

برای مطالعه بیشتر به ادامه مطلب مراجعه نمایید...

در پست قبل به نظریه نسبیت عام انیشتین پرداختیم و گفتیم که یکی از بهترین نظریه های تاریخ است و آلبرت انیشتین را به عنوان مغز متفکر هزاره سوم مینامند. اما حتی انیشتین هم مبرا از خطا نبود و چند اشتباه بزرگی داشت که دست کمی از نظریه هایش نبود!

يك سوال اينكه آيا شهرت اينشتين در سرازيري سقوط افتاده است؟ از زماني‌كه او به‌عنوان مغز متفكر هزاره سوم انتخاب شد، تنها يك دهه مي‌گذرد. در نظريه‌هايش همه‌چيز مي‌توان يافت: از اتم تا جهان هستي و از پي‌ريزي فناوري باتري‌هاي خورشيدي تا ارسال ماهواره به فضا. اما برخي از اكتشافات جديد، تهديدي براي شهرت او محسوب مي‌شوند. نظريه‌هاي او در تمام ابعاد، از اتم تا جهان هستي، رو به كهنگي و زوال افتاده‌اند. جهان در چنگال نيرويي است كه اينشتين از پذيرفتن آن امتناع كرد، درحالي كه نظريه كوانتوم با تشريح قوانين حاكم بر دنياي اتم‌ها، روزبه‌روز موفق‌تر مي‌شود. حتي باور عميق او به وجود يك نظريه جهانشمول درباره «همه‌چيز» ساده‌لوحانه به‌نظر مي‌آيد. بنابراين اگر تصور مي‌كنيد مي‌توانيد وارث اينشتين شويد لازم است از چالش‌هاي پيش رو آگاهي داشته‌ باشيد…

برای مطالعه بیشتر به ادامه مطلب مراجعه نمایید...

یک‌صد سال پیش در چنین روزهایی (یا دقیق‌تر بگوییم، در ۲۵ نوامبر سال ۱۹۱۵، مطابق با چهارم آذر ۱۲۹۴ خورشیدی)، آلبرت اینشتین برای نخستین بار، معادلات میدان خود را در یکی از جلسات فرهنگستان علوم پروس به دنیای علم معرفی کرد و با این کار، پایه‌های نظریه‌ی نسبیت عام را بنا نهاد؛ نظریه‌ای شگفت‌انگیز که درک بشر را نسبت به کیهان برای همیشه متحول کرد و از وجود پدیده‌های عجیب و غریب بسیاری در هستی پرده برداشت. معادلات میدان اینشتین، به فیزیک‌دان‌ها امکان داد تا میزان انحنای فضا-زمان را در هر نقطه از آن بر حسب چگونگی توزیع چگالی ماده-انرژی در جهان محاسبه کنند. به این ترتیب، نظریه‌ی نسبیت عام با کمک مفهوم انحنای فضا-زمان توانست تبیین جدیدی را از گرانش و میدان گرانشی ارائه دهد و بر مبنای آن، نظریه‌ی میدان گرانشی نیوتن را که در قرن هفدهم میلادی ارائه شده بود، اصلاح و متحول کند.

در این پست بیوگرافی این نظریه را برای شما عزیزان به طور مختصر جمع آوری کرده ایم.

برای مطالعه بیشتر به ادامه مطلب مراجعه نمایید...

برخی از مهمترین قاعده های اصلی فیزیک مدرن در قوانین ترمودینامیک است. زیرا سه کمیت بنیادی فیزیکی را تعریف می کند که چگونه دما، انرژی و آنتروپی در شرایط محیطی مختلف رفتار می کنند. ولی حالا فیزیکدانان می گویند که در یکی از این قانون ها یک راه گریز پیدا کرده اند و این می تواند یک طرح جدید بسازد از اینکه آنتروپی یا بی نظمی با زمان کاهش می یابد.

برای مطالعه بیشتر به ادامه مطلب مراجعه نمایید...

در خصوص دیوار صوتی مطالب بی معنی و بی اساس زیادی عنوان شده است. بعضی ها فکر می کنند چیز ملموسی بنام دیوار صوتی وجود دارد، گویی در یک دیوار شیشه ای نامرئی صدا ایجاد می شود. این اشتباه است، کلمه دیوار در اینجا هرگز بر این امر دلالت نمیکند که سدی فیزیکی آن بالا در هوا وجود دارد، بلکه فقط این است که سرعت صوت مانعی در برابر پیشروی هواپیماهای هر چه سریع تر ایجادکرد. این سد و دیوار طراحی هوانوردی بود،نه دیواری فیزیکی.

برای مطالعه بیشتر و مشاهده عکس ها به ادامه مطلب مراجعه نمایید...

برای برق‌گرفتگی لازم است جریان الکتریکی از بدن حیوان عبور کند لذا تا زمانی که پرنده روی یک فاز نشسته باشد هیچ مشکلی برایش به وجود نمی‌آید.
در واقع در حالتی که پرنده روی یک سیم است و فقط با یک سیم اتصال دارد، اتصال کوتاه ایجاد می‌شود و جریان از بدنش نمی‌گذرد. پس ویژگی‌خاصی در بدن پرندگان وجود ندارد و اگر پرنده‌ای برای مثال یک پایش را روی یک سیم و پای دیگر را روی سیم دیگر قرار دهد دچار برق گرفتگی خواهد شد.

تازه‌ترین لایه مغز همین قشر مغز است که در انسان از همه موجودات پیشرفته‌تر است. این بخش به طورکلی مسوول فرایندهای خفن‌شناختی است. نام دیگر قشر مغز، مخ است؛ شاید برای همین است که به آدم‌های باهوش می‌گویند مخ!  قشر مغز از چند تا لوب تشکیل شده است که هر کدام متخصص یکی از این فرایندهای خاصند. البته یادتان باشد که هر کدام از این لوب‌ها از دو بخش راست و چپ تشکیل شده‌اند. بخش چپ بدن را سمت راست مغز کنترل می‌کند و بخش راست بدن را سمت چپ. بعضی از وظایف دیگر هم بین این دو سمت تقسیم شده‌اند.

برای مطالعه بیشتر به ادامه مطلب مراجعه نمایید...